A publicidade fíxose unha linguaxe maioritaria logo da segunda guerra mundial nos Estados Unidos, esta foi unha das consecuencias sociais da guerra. Desde o novo imperio, a forma que ten a publicidade e o marketing de ver o mundo foi gañando terreo ata case definir a linguaxe cotiá en Occidente, sexa cal for o idioma. Facemos esta pequena introdución histórica porque desde fai un ano, máis ou menos, vemos que se divulga o concepto ?turismo colaborativo? ou ?turismo P2P? desde medios de comunicación masivos e especializados. Pero, en realidade ¿de que falamos cando dicimos “turismo colaborativo”?.
Segundo os medios de comunicación máis ou menos xeralistas e os portais especializados, o turismo colaborativo ou pair to pair non é moi diferente dos clásicos anuncios de “alugo apartamento en primeira liña de praia” que se poden atopar en internet desde os tempos de Arrakis Que cambiou? O exemplo máis coñecido está no portal Airbnb, un dos valores tecnolóxicos máis esperados e que segue acaparando clientes e novas.
Airbnb é un portal no que un dá de alta o seu apartamento particular para que un turista alúgueo. Ou a súa habitación. Ou o seu sofá. Xa me entenden. O portal é bo, usabilidade clara e posicionamento correcto. Xusto como outros centos de miles de webs turísticas, entón cal é o segredo do seu éxito? Pois a cantidade de apartamentos e habitacións dados de alta neste servizo. Si unha cadea hostaleira conta con tres establecementos, fará campañas e mobilizarase polo posicionamento coa forza de tres. Si no teu stock contas con miles de estancias para ofrecer, as campañas de SEO e SEM adquiren outra perspectiva moito máis lucrativa.
Pero visto en perspectiva, non se trata de que a ida sexa o máis novidoso do mundo: o de alugar parcialmente o teu apartamento faise desde os anos sesenta, o mesmo que compartir coche (¡Ai, eses míticos anuncios por palabras!) xa está inventado. O potente é o aumento do acceso a internet entre a poboación e unha posta en escena atractiva e fácil de usar, aínda que non é todo.
Un pouco máis de turismo colaborativo
Cal é o reverso desta idea? Cal é a ?gran vantaxe? coas súas competidores? Poderiamos dicir que un pequena distracción coas obrigacións legais que si teñen que cumprir os establecementos –seguros para clientes, altas en seguridade social, imposto varios– que os nosos homes de California non teñen nin que suscitarse. Un modelo de negocio sinxelo: cobro dunha comisión de entre un 6 e un 10% por cada reserva aos hóspedes e un 3% do pago ao anfitrión, que serve para cubrir os custos de xestión. Iso si, ante eventualidades ou accidentes, aínda non sabemos que pode pasar e sobre quen recaen as responsabilidades, asunto que si sabemos cos establecementos tradicionais.
Así que permítannos que retomemos a idea principal: de que falamos cando dicimos “turismo colaborativo” Ao intercambio entre particulares facilitado por unha empresa xigante? Pois desde este blog temos algunha proposta sobre redefinir o turismo colaborativo: trátase de que o sector turístico dunha cidade, digamos Santiago de Compostela, organícese para dar a coñecer todos os recursos comerciais que poidan ser interesantes para os visitantes.
A cuestión é ofrecer ao viaxeiro 2.0, o que virou as costas á forma de comunicar e ofrecer servizos dos establecementos tradicionais, as vantaxes dunha organización estable e de calidade. Así, a alianza entre hoteis, restaurantes, comercio tradicional e servizos de lecer dunha cidade de tamaño medio ou pequeno –recorreremos a Santiago de novo– pode dar outra dimensión ao turismo colaborativo e abrir recursos turísticos a ese segmento de turistas que se decantan polas ofertas inmediatamente atractivas para o seu peto.
A colaboración puiden unirse á promoción en redes para lograr un maior impacto sobre potenciais clientes: unha oferta con aloxamento e almorzo, descontos en tendas de viños, alimentación, roupa ou xoiería que fose promocionada por todos os establecementos en conxunto tería máis posibilidades de éxito que si cada un faio por separado.
Ademais, os beneficios deste tipo de campaña conxunta — como aumentar o tráfico a cada web e mellorar a reputación online de cada un– tamén terían repercusión particular. Trátase de sacar partido a cada euro que invisten propietarios e que cada euro que se gastan os visitantes tamén teña o máximo rendemento posible.
Aínda que é bonito soñar, porque para iniciar un tipo de estratexia de oferta e presenza en redes conxunta é necesario deseñar unha estratexia común e para iso, hai que estar disposto a ver este panorama como unha oportunidade para colaborar e non para sacar vantaxe contra o de á beira. Que isto se di fácil pero logo hai que facelo.
A final de contas, é promocionar unha “marca Santiago” ou “marca Cidade tal” desde a base e non desde un deseño institucional, ao que sempre lle vai a fallar a visión do día a día do sector. Pedir man dura contra un modelo de negocio que se aproveita de lagoas legais para aumentar o lucro e facer descarrilar a negocios que cumpren coas súas obrigacións legais e tributarias é xusto pero o que está mellor é ofrecer unha contrapartida sostible, realista e atractiva.
En definitiva, inclinámonos por un turismo colaborativo que sume sinerxías entre as empresas e as xentes que viven disto, directa ou indirectamente, non para que se aproveiten e perxudiquen, sen control e en clara desventaxa, a negocios existentes con estruturas máis ríxidas que a propia lexislación foi creando. Algúns din que veu para quedarse, e parécenos ben, pero non a calquera prezo e campando ás súas anchas sen control, sen regulación, sen seguridade, xerando economía sumerxida e competindo deslealmente, por moi aceptado ou de moda que estea o modelo colaborativo. Non todo vale por moitos Airbnb ou Blabla non sei que existentes, que son os que realmente fórranse. Non lles parece?